De aandoening endometriose
Endometriose is een relatief onbekende aandoening en dat is de reden waarom het vaak lang duurt voordat deze aandoening bij een vrouw wordt herkend. De klachten houden verband met menstruatiepijn en omdat de meeste vrouwen in meer- of mindere mate last hebben van menstruatiepijn wordt het vaak niet herkend als de pijn of bijkomende klachten abnormaal ernstig zijn. Vaak proberen vrouwen zelf eerst lang om met de klachten om te gaan, wanneer ze aan de bel trekken worden ze niet altijd serieus genomen en wordt het probleem nog wel eens gebagatelliseerd. Al met al maakt dit dat er vaak langere tijd nodig is voordat de diagnose gesteld wordt.
Tijd dus om meer opheldering te geven betreft deze aandoening. Gynaecoloog Florien legt vandaag uit wat deze aandoening is, wat de symptomen zijn en hoe de behandeling eruit ziet.
Achtergrond informatie:
Endometriose is een ziekte waarbij het endometrium (baarmoederslijmvlies) voor klachten zorgt. Endometrium is het slijmvlies dat de baarmoederholte aan de binnenzijde bekleedt en dat in de cyclus onder invloed van hormonen wordt opgebouwd. Het slijmvlies zorgt zo voor een optimaal plekje voor een innesteling van een bevruchte eicel, en als dit uitblijft wordt het tijdens de menstruatie afgebroken. Meestal met wat verschijnselen eromheen die de meeste vrouwen wel herkennen, en waarvan de meest bekende menstruatiepijn is.
Het baarmoederslijmvlies kan tijdens de menstruatie ook vanuit de baarmoederholte waarschijnlijk via de eileiders in de buikholte terecht komen. Dit endometrium kan zich op plekken buiten de baarmoeder innestelen. Zo kan het komen dat zich buiten de baarmoeder ook actief baarmoederslijmvlies bevindt. Dit slijmvlies wordt onder invloed van hormoonwisselingen in de cyclus net zo aangestuurd als het slijmvlies in de baarmoederholte. Tijdens de menstruatie kan dus op andere plaatsen dan alleen de baarmoeder pijn ontstaan. Ook kunnen op deze plaatsen cysten ontstaan (endometriomen) of littekens/verklevingen als gevolg van de ontstekingsreactie die kan optreden in de buurt van zo’n slijmvlieshaardje.
Symptomen:
Endometriose heeft, behalve menstruatiepijn, vele symptomen die kunnen verschillen in ernst en hoeveelheid.
De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn:
Menstruatiepijn (voor/tijdens/na de menstruatie)
(Chronische) buikpijn
Darm- en blaasproblemen (darmkrampen, obstipatie, diarree, branderig gevoel tijdens het plassen)
Vermoeidheid
Pijnlijke geslachtsgemeenschap (tijdens en na de gemeenschap)
Onvruchtbaarheid
Symptomen die geassocieerd kunnen zijn met endometriose zijn onder andere:
Bekken- en/of buikpijn (ook buiten de menstruatieperiode)
Lage rugpijn
Pijn in de benen (met name in de bovenbenen tijdens de menstruatie)
Ovulatiepijn (= pijn bij de eisprong)
Pijn tijdens inwendig onderzoek van de vagina en/of darm
Lusteloosheid
Depressie en/of prikkelbaarheid
Pre Menstrueel Syndroom (PMS)
Gezwollen buik
Slapeloosheid
Behandeling:
Belangrijk is dat hoe eerder gestart wordt met de behandeling van endometriose hoe meer de gevolgen beperkt kunnen worden. De behandeling bestaat uit drie pijlers.
Hormonale behandeling:
Hormonale behandeling is erop gericht om zo min mogelijk/niet meer te menstrueren. Dit omdat de schade met name wordt veroorzaakt door irritatie die ontstaat tijdens de menstruatie. Hormonale behandeling kan met orale anticonceptiva (OAC, “ de pil”), progesteron-houdende behandelingen (Mirena, Implanon, Provera), of GNRH-analogen (medicijnen die je eigen hormoonhuishouding platleggen en dus de situatie van de overgang nabootsen).
Pijnbestrijding:
Pijnstillers zijn vooral aanvullend op de hormonale of operatieve behandeling. Dit is belangrijk te noemen omdat je de aandoening hiermee niet behandelt en dus ook niet stopt.
Operatie:
Operaties worden met name gedaan bij patiënten waarbij de hormonale behandelingen niet voldoende effect hebben of die een cyste hebben die klachten geeft. De operaties worden tegenwoordig meestal met een kijkoperatie (laparoscopie) gedaan. Soms wordt een laparoscopie ook gedaan als bij onvervulde kinderwens op basis van de klachten aan endometriose gedacht wordt.
Bij het vermoeden van endometriose raden we je aan om een gynaecoloog te raadplegen. Je kunt tevens een endometriosetest doen op www.endometriose.nl om jouw symptomen in kaart te brengen.
