De IVF en ICSI behandeling
Intra-uteriene inseminatie (IUI) kan helpen om zwanger te worden. In totaal kan IUI 6x worden toegepast, dus gedurende 6 cycli. Dit neemt meestal een half jaar in beslag. Mocht blijken dat de concentratie goede zaadcellen toch te laag is dan zul je het advies krijgen over te gaan naar een IVF of ICSI behandeling. Moniek vertelt ons vandaag meer over deze behandeltechnieken.
IVF versus ICSI
IVF (reageerbuisbevruchting) wordt gedaan om een aantal verschillende redenen:
1. De eileiders (tuba) zijn dicht door een ontsteking (geslachtsziekte, blindedarmontsteking), of door verklevingen na andere buikoperaties (bijvoorbeeld endometriose).
2. Het aantal goed beweeglijke spermacellen na opwerkingen is minder dan 1 *10 6
3. Er is geen zwangerschap ontstaan na 6x inseminatie (IUI).
ICSI (intra-cytoplasmatische sperma injectie) wordt gedaan als;
1. Het aantal goed beweeglijke zaadcellen na bewerking minder is dan 0,6 *10 6
2. Er geen bevruchting is opgetreden bij IVF.
De behandeling
De behandeling die een vrouw moet ondergaan voor beide behandelingen is hetzelfde. Alleen de laboratoriumtechniek is bij ICSI anders. Bij IVF bevruchten de zaadcellen zelf de eicel, bij ICSI wordt 1 zaadcel de eicel ingebracht.
Bij de behandeling is het de bedoeling ongeveer 10 eiblaasjes (follikels) te kunnen aanprikken uit de eierstok (ovarium), met als doel zo’n 8-10 eicellen (oocyten) te verkrijgen. Hiervoor is het nodig extra hormonen toe te dienen om zoveel mogelijk eiblaasjes te laten groeien. Dit noemen wij de stimulatiefase. Meestal wordt er in IVF klinieken gebruikt gemaakt van een zogenoemd ‘lang protocol’. Dit houdt in dat je eerst een maand de pil (OAC) moet gebruiken. Aan het einde van de pilstrip start je met LHRH analoog. De bedoeling hiervan is om jouw eigen hormonale activiteit helemaal op nul te zetten. Vrouwen ervaren dit vaak als een vervelende fase, omdat je klachten krijgt van overgangsverschijnselen (opvliegers). Na 2 weken start je met hormonale stimulatie met FSH (Gonal F, Menopur, Puregon). Gedurende deze periode wordt er met vaginaal echo onderzoek regelmatig gecontroleerd of en hoeveel eiblaasjes er groeien. Zo nodig wordt de dosering aangepast. Een stimulatiefase duurt meestal 10-16 dagen. Er zijn ook andere protocollen, bijvoorbeeld zonder pilgebruik vooraf, maar dat hangt af van het protocol van de IVF kliniek. Er vindt natuurlijk ook individualisering plaats.
Als er een aantal eiblaasjes groot genoeg zijn (vanaf 18 mm) wordt de punctie ingepland. Je moet een laatste injectie toedienen om de eiblaasjes verder uit te laten rijpen (hCG; Pregnyl, Ovitrelle) en ongeveer 36 uur later wordt de punctie ingepland. Op het afgesproken tijdstip meld je je bij de IVF kliniek. Je krijgt dan iets rustgevends en een pijnstiller. Je partner moet op dat moment sperma opwekken, zodat dit bewerkt en gebruikt kan worden. Je partner is meestal wel bij de punctie aanwezig. Een punctie is vervelend, maar wordt door iedereen anders ervaren. Met de vaginale echo worden de eierstokken in beeld gebracht en de eiblaasjes aangeprikt en leeggezogen. Dit gebeurt via een dunne naald via de vagina. Je hoort altijd direct of er eicellen in de eiblaasjes zijn en hoeveel het er uiteindelijk zijn. Na de punctie krijg je tijd om bij te komen. Als het goed gaat mag je naar huis. Je kunt die dag (en soms de dag erna) niet werken.
Na de behandeling
Op de dag van de punctie start je ’s avonds met ondersteuning van het endometrium (slijmvlies van de baarmoeder) met een progesteron. In Nederland is dat meestal Utrogestan. Dit breng je vaginaal in. Dit moet je gebruiken totdat je weet of je zwanger bent.
Na enkele dagen krijg je een telefonische afspraak met de IVF kliniek, om te horen of er ook bevruchting is opgetreden (embryo). Zo ja, dan krijg je een afspraak voor de terugplaatsing na enkele dagen. Zo nee, dan wordt besproken wat te doen.
De terugplaatsing
Voor de terugplaatsing wordt het beste embryo gebruikt. In principe wordt in Nederland 1 embryo teruggeplaatst, ook als je ouder bent dan 38. Pas in een eventuele volgende cyclus worden er maximaal 2 embryo’s teruggeplaatst. De terugplaatsing is een makkelijke (en natuurlijk ook spannende!) handeling. Met een heel dun rietje wordt het embryo via de vagina in de baarmoeder ingebracht. Hier heb je geen pijnstilling voor nodig. Het duurt maar enkele seconden. Hierna begint een spannende tijd. 12 dagen na de terugplaatsing kun je een zwangerschapstest doen.
Niet zwanger
Als je niet zwanger bent, moet je contact opnemen met de IVF kliniek hoe verder. Je hebt in Nederland recht op 3 IVF behandelingen (= puncties). Als er nog embryo’s over zijn (cryo embryo) krijg je die in een volgende cyclus teruggeplaatst. Je hoeft dan geen hormoonbehandeling te hebben. Deze terugplaatsingen tellen niet mee in de 3 keer.
Verdere informatie
Natuurlijk is dit een heel globaal overzicht. Elke kliniek zal je goed informeren. IVF/ ICSI is niet schadelijk voor het kind. Er zijn wel aanwijzingen dat je een iets verhoogd risico hebt op vroeggeboorte. Indien je zwanger wordt en je bent verder gezond, dan mag je gewoon bij een verloskundige onder controle.
IVF/ ICSI is een zware behandeling, die behalve fysiek ongemak (opvliegers, opgeblazen, buikpijn, soms hyperstimulatiesyndroom) ook veel emotionele ongemakken meebrengt. Soms zet het je relatie onder druk. Via www.freya.nl kun je makkelijk in contact komen met lotgenoten. Ook kun je in de IVF kliniek vragen om ondersteuning (psycholoog, maatschappelijk werk).
Op de site www.nvog.nl vind je veel informatie over Nederlandse IVF klinieken. Buitenlandse IVF klinieken staan hier niet op vermeld. Op www.freya.nl vind je ook meer informatie over IVF in een lesbische relatie (donorsperma).
